RPO domaga się zmian w sprawie pierwszeństwa pieszych

Kluczową przyczyną potrąceń pieszych w Polsce jest nieustępowanie im pierwszeństwa na przejściach – alarmuje  Rzecznik Praw Obywatelskich. I zwraca się do ministra infrastruktury, by wzorem wielu państw Europy zmienić prawo na dające pieszym pierwszeństwo już kiedy oczekują na wejście lub wkraczają na “zebrę”

Przejście dla pieszych. Fot. U.S. Air Force photo by Airman 1st Class Kenna Jackson

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar problemem pierwszeństwa pieszych zajął się w wyniku spotkania ze społecznikami ze stowarzyszeń „Miasto Jest Nasze” oraz „Piesza Masa Krytyczna”. W piśmie skierowanym do ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka zwrócił uwagę na tragiczne dla pieszych statystyki. W 2017 r. na polskich drogach doszło do 32 760 wypadków. 25 proc. z nich były to zdarzenia z udziałem pieszych. Zginęło 873 pieszych, rannych zostało 7587  poruszających się pieszo.

RPO zwrócił uwagę, że według danych KGP kluczową przyczyną potrąceń pieszych było nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu, a potrącenia pieszego w wyniku niedostosowania prędkości przez kierowcę zakończyły się tragicznie dla co piątego potrąconego pieszego.

Pierwszeństwo dla czekających na przejście od Skandynawii po Szwajcarię

Zdaniem RPO konieczna jest zmiana przepisów dotyczących pierwszeństwa pieszych. Powinni je oni mieć już wówczas kiedy oczekują na przejście na drugą stronę jezdni.

„Zasada, zgodnie z którą pieszy ma pierwszeństwo jeszcze przed wkroczeniem bezpośrednio na przejście dla pieszych, obowiązuje w krajach skandynawskich (Norwegii, Danii i Finlandii) oraz w większości państw Europy Zachodniej (we Francji, Belgii, Holandii, Szwajcarii, Austrii, Niemczech). Tytułem przykładu można wskazać, że według ustawodawstwa norweskiego i francuskiego, kierowca ma obowiązek zatrzymania się przed przejściem dla pieszych nawet, jeśli osoby znajdujące się w jego pobliżu nie wykazują wyraźnego zamiaru przejścia przez jezdnię, a jedynie zbliżają się do jezdni. Natomiast prawodawstwo szwajcarskie zobowiązuje kierowcę do zatrzymania się i ustąpienia pierwszeństwa pieszemu w przypadku, gdy pieszy znajduje się już na przejściu dla pieszych, bądź stoi przed przejściem, lecz ma oczywisty zamiar przejścia przez jezdnię” – napisał w piśmie do ministra infrastruktury Adam Bodnar. Podkreślił również, że we wspomnianych państwach liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w przeliczeniu na milion mieszkańców jest zdecydowanie niższa niż w Polsce.

Ustawa kontra rozporządzenie

W Polsce były już przymiarki do wprowadzenia przepisu rozszerzającego pierwszeństwo pieszym. We wrześniu 2015 r. posłowie zagłosowali za przyjęciem przepisu, który dawałby pierwszeństwo pieszemu zamierzającemu wejść na przejście dla pieszych. Jednak jeszcze w tym samym miesiącu senatorowie ten projekt odrzucili. Obecnie obowiązująca Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym mówi o obowiązku kierowcy wobec pieszego, który już znajduje się na przejściu. „Przepis art. 26. ust. 1. ustawy – Prawo o Ruchu Drogowym stanowi, że kierujący pojazdem zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest zobowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.

Jednakże – na co zwrócił uwagę RPO w swoim liście do ministra infrastruktury – w świetle rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych sprawa wygląda nieco inaczej. Pisaliśmy już o tym na brd24.pl. Zgodnie z rozporządzeniem kierujący pojazdem  zbliżający się do przejścia dla pieszych oznaczonego znakiem D-6 jest obowiązany zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszych znajdujących się na przejściu dla pieszych ale także tych na nie wchodzących. Stoi to jednak w sprzeczności z Ustawą Prawo o Ruchu Drogowym.

„Zwracam się do Pana Ministra z uprzejmą prośbą o rozważenie zasadności zmiany zasad ruchu drogowego obowiązujących na przejściu dla pieszych, polegającej na przyznaniu pierwszeństwa pieszym, którzy oczekują na przejście przez jezdnie lub wkraczają na przejście dla pieszych” – napisał RPO.

AN