90 proc. wypadków samochodów ciężarowych wydarza się z winy ich kierowców

Wypadki z udziałem samochodów ciężarowych stanowią niecałe 3 proc. wszystkich wydarzających się na polskich drogach. Są jednak znacznie bardziej śmiertelne. Z badań naukowych wynika, że dochodzi do nich głównie z winy złego zachowania kierowcy – nadmiernej prędkości, nieutrzymania bezpiecznej odległości oraz niewłaściwych manewrów

Na polskich drogach trwa czarna seria wypadków spowodowanych przez kierowców pojazdów o masie dopuszczalnej całkowitej wyższej niż 3,5 t. Najpierw kierowca takiej ciężarówki doprowadził do katastrofy pod Gdańskiem, w której na drodze S7 zginęło czworo dzieci, a 15 osób zostało rannych. Cztery dni później kierowca innej ciężarówki najechał na auto stojące w korku na trasie S5. Zabił jego kierowcę. Dziś z kolei kierowca ciężarowej samochodu zabił 19-latkę na drodze w Woli Mieleckiej.

Kierowcy samochodów ciężarowych w Polsce powodują mniej niż 3 proc. wszystkich wypadków drogowych. Jednak są one zwykle dużo poważniejsze w skutkach. Na 100 wypadków z udziałem ciężarówek w Polsce ginie średnio 19 osób, co jest znacznie wyższym wskaźnikiem niż średnia dla wszystkich pojazdów, która wynosi 11 zabitych na 100 wypadków.

Dlaczego kierowcy ciężarówek doprowadzają do wypadków?

W ubiegłym roku opublikowano badanie „Heavy Goods Vehicle: Review of Studies Involving Accident Factors”, które analizuje czynniki wpływające na wypadki z udziałem ciężkich pojazdów towarowych (HGV) o DMC powyżej 3,5 tony. Praca autorstwa Nor Izzah Zainuddin, Ahmada Kamila Arshada oraz Wardati Hashima opublikowana w 2023 roku skupia się na badaniu głównych czynników ryzyka powodujących wypadki drogowe z udziałem takich pojazdów. Pod uwagę wzięto Łotwę, Finlandię, Szwecję, Holandię i ogólne dane dla UE.

Badanie podkreśla znaczenie ciężkich pojazdów w logistyce, jednak ich obecność na drogach wiąże się z wysokim ryzykiem wypadków, szczególnie dla lżejszych użytkowników ruchu, jak kierowcy samochodów osobowych i motocykli. Wypadki z udziałem ciężkich pojazdów prowadzą do poważnych obrażeń i znacznych strat materialnych, a także mają wpływ na koszty logistyki i zarządzania ruchem.

Autorzy wyróżniają trzy główne grupy czynników odpowiedzialnych za wypadki z udziałem HGV: czynniki ludzkie, czynniki związane z pojazdem oraz czynniki związane z infrastrukturą drogową i środowiskiem. Wśród nich najbardziej znaczące są czynniki ludzkie, odpowiedzialne za 50% analizowanych wypadków. „Najczęściej pojawiającym się czynnikiem są zachowania kierowców, takie jak zmęczenie, senność czy rozproszenie uwagi” – podkreślają autorzy raportu​.

Złe zachowanie za kierownicą

Badanie potwierdza, że aż 90% wypadków drogowych związanych jest z niewłaściwym zachowaniem kierowców. Nadmierna prędkość, niewłaściwe manewry oraz brak utrzymania bezpiecznej odległości od innych pojazdów są najczęstszymi przyczynami wypadków. Jak podkreślają autorzy, „nieprzestrzeganie ograniczeń prędkości, szczególnie przed zderzeniem, zwiększa siłę uderzenia i prowadzi do poważniejszych obrażeń”​.

Jednym z głównych czynników prowadzących do wypadków jest też zmęczenie kierowców. Długie godziny pracy i niewystarczająca liczba przerw zwiększają ryzyko kolizji. „Badania wskazują, że zmęczeni kierowcy są bardziej narażeni na zasypianie za kierownicą, co może prowadzić do poważnych wypadków, szczególnie na długich trasach”​.

Zły stan techniczny pojazdów również przyczynia się do wypadków. Problemy z hamulcami, niewłaściwe załadunki, a także tzw. martwe pola są często wymieniane jako powody kolizji. „Wadliwe hamulce i problemy z oponami mogą znacząco zwiększyć ryzyko kolizji, zwłaszcza na mokrych nawierzchniach”​ – czytamy w raporcie.

Warunki pogodowe, w tym deszcz i mgła, wpływają na możliwość manewrowania ciężarówkami. Dłuższy czas reakcji i ograniczona widoczność mogą prowadzić do wypadków, zwłaszcza na zakrętach i skrzyżowaniach. „Geometria drogi, w tym ostre zakręty i rondo, mogą być szczególnie niebezpieczne dla ciężarówek z powodu ograniczeń w manewrowości”​ – piszą badacze.

Autorzy badania podkreślają potrzebę dalszych badań, które pozwolą na głębsze zrozumienie czynników prowadzących do wypadków z udziałem HGV. Wskazują na konieczność wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących przestrzegania przerw w pracy oraz lepszej konserwacji technicznej pojazdów. Badania pokazują również, że wprowadzenie nowoczesnych technologii, takich jak systemy wykrywania martwych pól i automatyczne systemy hamowania, może znacząco poprawić bezpieczeństwo na drogach.

ai