Zakwestionowane przez BRD24 pytania usunięte z egzaminów na prawo jazdy

W bazie pytań na prawo jazdy były filmowe pytania-pułapki. Pozwalały oblewać tych kierowców, którzy chcieli by się zachować bezpiecznie. Opisaliśmy ten skandal. Jak ustaliliśmy – po naszym tekście pytania zostały usunięte z bazy pytań egzaminu teoretycznego na prawo jazdy

Ten skandal ujawniliśmy w grudniu ubiegłego roku, gdy do państwowej bazy dodano 160 nowych pytań na egzamin teoretyczny na prawo jazdy. Znaleźliśmy wśród nich pytania skandalicznie skonstruowane. Ich metodyka nie pomagała przyszłym kierowcom zachować się bezpiecznie – wręcz przeciwnie, uczyła ich niebezpiecznego podejścia do kierowania pojazdem.

Takie złe podejście kształciłoby wśród kursantów pytanie z sytuacją filmową, które w nowej bazie oznaczono numerem 13131. Pokazywało sytuacje z perspektywy kierowcy i pieszego stojącego krok przed przejściem. W takiej sytuacji kierowca powinien ostrożnie dojechać do przejścia, upewniając się, czy pieszy ma zamiar przejść.

Tymczasem pytanie postawione było kuriozalnie źle: “Czy w tej sytuacji masz obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszemu”. I można było odpowiedzieć tylko “Tak” lub “Nie”. Na dodatek właściwą odpowiedzią było… “Nie”.

Gdy pokazywaliśmy to pytanie ekspertom bezpieczeństwa ruchu drogowego i instruktorom szkolącym kierowców, odpowiadali: trzeba ustąpić. A gdy podawaliśmy im państwową odpowiedź – nie trzeba – chwytali się za głowy!

– W tak postawionym pytaniu nie realizuje się funkcji wychowawczej, gdyż prawidłowa odpowiedź przypisana dla tego pytania nie jest spójna z wdrażaniem prawidłowych postaw przez uczestników ruchu – w tym przede wszystkim zasady właściwej interpretacji sytuacji drogowej w oparciu o zrozumienie przepisów – komentował wówczas dla brd24.pl Filip Grega, socjolog ruchu drogowego z Akademii Bezpiecznej Nauki i Techniki Jazdy – Na to pytanie nie da się odpowiedzieć wyłącznie “TAK” lub “NIE”, gdyż odpowiedź “NIE” jest prawdziwa ale wyklucza też niejako “miedzy wierszami” potrzebę zachowania szczególnej ostrożności w tej sytuacji. Z kolei odpowiedź “TAK” destruuje zasadę literalnego czytania przepisu, w sposób nieuprawniony rozszerzając zapis Prawa o ruchu drogowym, co ma bezpośredni wpływ na sposób interpretowania przez kandydatów (i kierowców) innych przepisów, oraz podobnie jak odpowiedź przeciwna nie wymaga od kandydata obserwacji, rozpoznawania i interpretowania zagrożeń. Publikacja pytania w takim kształcie w mojej ocenie jest niedopuszczalna, i czyni szkodę kandydatom – kwitował.

Drugim wadliwym pytaniem, które ujawniliśmy, było pytanie numer 113136. To materiał filmowy przedstawiający pieszego wchodzącego na przejście dla pieszych rozdzielone wysepką. Zgodnie z prawem to dwa odrębne przejścia dla pieszych – jedno kończy się na wysepce, a drugie rozpoczyna za nią.

Po obejrzeniu takiego filmu, kursant musiał odpowiedzieć: “Czy w tej sytuacji masz obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszemu”. Poprawna odpowiedź brzmiała: “Nie”.

Problem jednak w tym, że na filmie kierowca widzący pieszego dochodzącego do wysepki, przyspiesza… żeby przejechać, zanim pieszy zacznie wchodzić na kolejną “zebrę”. Trudno takie pytanie uznać za kształtujące właściwą postawę na drodze. Znów – kursanci pragnący zachować ostrożność mogą na takim pytaniu polec. Państwowy egzamin nie powinien  promować braku ostrożności. Lub przynajmniej powinien tłumaczyć, że w takiej sytuacji należy zachować szczególną ostrożność i upewnić się czy można przejechać przez przejście zanim wejdzie na nie pieszy.

Ministerstwo nie odpowiedziało wprost, ale pytania z bazy zniknęły

Uznaliśmy wówczas, że takie pytania powinny zniknąć z publicznej bazy pytań na egzamin teoretyczny na prawo jazdy. Zapytaliśmy Ministerstwo Infrastruktury, czy zostaną skasowane. Odpowiedzi potwierdzającej wprost ich usunięcie nie dostaliśmy.

Jednak po skandalu z pytaniami na prawo jazdy na początku tego roku, w bazie pytań zaczęto robić ministerialne porządki. W trakcie ich – jak ustaliliśmy – z egzaminu zniknęły skandaliczne pytania, które wskazaliśmy w tekście. – Tak, te pytania zostały skasowane – mówi nam osoba zbliżona do komisji w ministerstwie, które zajmuje się recenzowaniem i układaniem pytań na prawo jazdy.

Łukasz Zboralski