Uwaga kierowcy. Od stycznia wzrosły kary za brak ubezpieczenia OC

3700 zł – tyle zapłaci właściciel samochodu osobowego, który nie opłaci obowiązkowego ubezpieczenia OC. Od stycznia zwiększyły się kary egzekwowane przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

Brak OC wykrywają dziś nie tylko policjanci z drogówki. Monitorują to też w rejestrze urzędnicy Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Fot. Wikipedia

Od 1 stycznia 2016 r. stawki kar za brak obowiązkowego ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem tych pojazdów mogą sięgać do 3 700 zł (pełna opłata karna) dla samochodów osobowych i 5 550 zł m.in. dla samochodów ciężarowych i autobusów.
Oczywiście nie wszyscy zapłacą pełną karę. Najwyższą kwotą ukarani będą ci, których pojazd pozostawał bez ważnego OC powyżej 14 dni. Za brak OC do trzech dni zapłacić trzeba będzie  20 proc. pełnej opłaty karnej, a za nieopłacone ubezpieczenie w przedziale od 4 do 14 dni – 50 proc. pełnej stawki karnej.

Wyższe kary to wynik podwyższenia kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Bo od niego uzależnione są właśnie stawki kar za brak ubezpieczenia OC.

Czy kara w wysokości 3700 zł nie jest jednak zbyt wysoka? Można odnieść takie wrażenie, odnosząc ją do relatywnie niskiego poziomu wynagrodzeń w Polsce. Z drugiej jednak strony dobro chronione ubezpieczeniem OC komunikacyjnym jest na tyle ważnym, a ubezpieczenie samo w sobie cennym, że kwota ta nie wydaje się być wygórowana. Bowiem wykupując ubezpieczenie OC nie tylko wypełniamy obowiązek nałożony przez państwo, ale także chronimy swój majątek. Suma gwarancyjna przy szkodach dotyczących osób może sięgać aż 5 mln euro. Szkoda wyrządzona nieubezpieczonym pojazdem oznacza, że ogromne koszty zostaną pokryte z kieszeni sprawcy.

Czy zatem, ok. 250 tyś właścicieli nieubezpieczonych pojazdów (szacunki UFG) w Polsce naprawdę oszczędza? Tylko pozornie. Bo kara za brak polisy przekroczy czasem wartość kilkunastoletniego ubezpieczania pojazdu. A brak ubezpieczenia OC wykrywają dziś nie tylko policjanci podczas kontroli drogowej – takie rzeczy wychwytują już także urzędnicy UFG, którzy systematycznie sprawdzają dane w ogólnopolskiej bazie polis komunikacyjnych.

W porównaniu z innymi krajami w Europie, poziom kar w Polsce można by uznać nawet za drastycznie niski. We Francji kara za brak ubezpieczenia pojazdu sięga 3750 euro i nie jest to, jak w przypadku Polski, jedyna możliwa sankcja. Za brak ważnego OC możliwe jest też czasowe zawieszenie prawa jazdy, jego unieważnienie z czasowym zakazem ubiegania się o nowe czy nawet konfiskata pojazdu.

W Belgii kara finansowa sięga nawet 6 tys. euro. W Irlandii, Niemczech, Grecji czy Luksemburgu za brak ważnego ubezpieczenia, można trafić do więzienia (w skrajnych przypadkach nawet na 3 lata).

Wykaz kar za brak OC w innych krajach
(informacja Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych)

Albania
– kara finansowa nakładana przez policję,
– możliwe zajęcie pojazdu do czasu okazania ważnej polisy OC,

Belgia
– kara finansowa od 600 – 6000 euro,
– możliwa kara więzienia od 8 dni do 6 miesięcy,
– możliwa konfiskata pojazdu.

Białoruś
– kara finansowa 20 stawek dziennych (ok. 3,6 mln rubli),

Bułgaria
– kara finansowa od 400 – 600 lew dla osób fizycznych,
– kara finansowa 2000 – 5000 lew dla osób prawnych i przedsiębiorców indywidualnych,
– w przypadku ponownej jazdy bez OC, kara w pkt. 1 wynosi 2000 lew a w pkt. 2 – 10.000 lew,

Chorwacja
– kara finansowa do 50 tys. kun,

Cypr
– kara finansowa do 1710 euro,
– możliwa kara więzienia do 1 roku,
– możliwe odebranie prawa jazdy,
– w przypadku ponownej jazdy bez OC (po raz drugi to samo przestępstwo popełnione w terminie do 2 lat od poprzedniego): kara więzienia do 2 lat i/lub kara finansowa do 3420 euro,

Czechy
– kara finansowa od 5 tys. do 40 tys. koron,

Dania
– kara finansowa nakładana przez policję w wysokości 1000 koron,

Estonia
– kara finansowa nakładana przez policję w wysokości do 400 euro,

Francja
– kara finansowa do 3750 euro,
– możliwe zawieszenie prawa jazdy (do 3 lat),
– możliwe unieważnienie prawa jazdy i zakaz ubiegania się o nowe prawo jazdy przez okres 3 lat (najczęściej stosowana kara),
– możliwy zakaz prowadzenia określonych kategorii pojazdów, nawet jeżeli prowadzenie tych pojazdów nie wymaga posiadania prawa jazdy,
– możliwa konfiskata pojazdu,

Grecja
– odebranie prawa jazdy na 6 miesięcy,
– odebranie tablic rejestracyjnych pojazdu na okres 6 miesięcy, a w przypadku wypadku komunikacyjnego na 2 lata,
– kara finansowa nakładana na właściciela i kierującego przez Fundusz Gwarancyjny – do 1000 euro dla właścicieli autobusów i ciężarówek, 500 euro – dla właścicieli samochodów osobowych, 250 euro – motocykli,
– możliwa kara więzienia (właściciel lub kierujący) od 2 do 12 miesięcy pozbawienia wolności,
– dodatkowo możliwa kara administracyjna 300 euro, a w przypadku ponownego złamania przepisów kara do 3000 euro,

Hiszpania
– kara finansowa od 601 euro do 3005 euro, w zależności od tego czy:
a) pojazd znajdował się na drodze w momencie nałożenia kary,
b) pojazd jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej,
c) jak długi jest okres, w którym pojazd był nieubezpieczony,
d) jest to pierwsza kara, czy kolejna.

Holandia
– kara finansowa 400 euro (niezależnie od rodzaju pojazdu).

Irlandia
– kara finansowa do 5000 euro,
– 5 punktów karnych,
– możliwa kara więzienia max 6 miesięcy,
– sąd może zamiast punktów karnych odebrać prawo jazdy na okres 2 lat, przy ponownej jeździe bez OC na 4 lata lub więcej, jeżeli przestępstwo to nastąpiło w terminie do 3 lat od pierwszego,
możliwa konfiskata pojazdu przez policję,

Litwa
– kara finansowa od 60 do 120 euro,

Luksemburg
– kara finansowa od 500 – 10 tys. euro,
– możliwa kara więzienia od 8 dni do 3 lat.

Łotwa
– kara finansowa dla kierowcy motoroweru od 30 – 50 euro, samochodu osobowego, ciężarowego lub innego – od 85 do 120 euro,
– kara finansowa dla właściciela pojazdu od 280 – 430 euro,
– 2 punkty karne dla kierowcy.

Macedonia
– kara finansowa dla osoby prawnej lub przedsiębiorcy – 2500 euro,
– kara finansowa dla osoby użytkującej pojazd osoby prawnej, przedsiębiorcy 30% – 750 euro,
– kara finansowa dla osoby fizycznej – od 500 do 750 euro.

Niemcy
– możliwa kara więzienia do 1 roku pozbawienia wolności,
– kara finansowa uzależniona od miesięcznych zarobków karanej osoby – do 180 dziennej stawki (stawka dzienna = 1/30 zarobków miesięcznych), czyli od 1 euro do kilkudziesięciu tysięcy euro dziennie,
– jeśli sprawca jest właścicielem i działa umyślnie pojazd może zostać skonfiskowany,

Portugalia
– kara finansowa 500 – 2500 euro dla właściciela motocykla lub samochodu, 250 – 1250 euro – pozostałych pojazdów,
– odebranie prawa jazdy na okres od 1 miesiąca do 1 roku,
– zajęcie pojazdu (zawsze niezależnie od pozostałych kar),

Rosja
– kara finansowa 800 rubli,

Rumunia
– kara finansowa 250 – 500 euro,
– możliwe zatrzymanie tablic rejestracyjnych pojazdu,
– możliwe zatrzymanie dowodu rejestracyjnego pojazdu.

Serbia
– kara finansowa dla osoby prawnej lub przedsiębiorstwa od 100 tys. do 3 mln dinarów,
– kara finansowa dla właściciela przedsiębiorstwa od 10 tys. do 300 tys. dinarów,
– kara finansowa dla kierowcy od 10 tys. do 50 tys. dinarów.

Słowenia
– kara finansowa dla właściciela pojazdu 500 EUR.

Szwecja
– kara finansowa uzależniona od rodzaju pojazdu, naliczana za każdy dzień braku ubezpieczenia, od 20,33 koron dla właścicieli maszyn, przez 132,72 korony dla właścicieli autobusów, po 103,05 korony dla właścicieli prywatnych samochodów osobowych,

Ukraina
– kara finansowa 425 (ok. 17 euro),

Wielka Brytania
– kara finansowa 300 Funtów,
– możliwe zajęcie pojazdu,
– postępowanie sądowe zagrożone dodatkowa nielimitowaną karą lub odebraniem prawa jazdy,
– dodatkowa kara 150 Funtów za odzyskanie zajętego pojazdu,
– wyższa składka za ubezpieczanie OC,
– 6 punktów karnych,

Włochy
– kara finansowa od 841 – 3287 euro,
– kara ulega obniżeniu o 25% jeżeli upłynęło nie więcej niż 15 dni od wygaśnięcia poprzedniej polisy oraz w przypadku kasacji pojazdu w terminie do 30 dni od nieprzedłużenia polisy,
– możliwe zajęcie pojazdu,
– konieczność opłacenia dodatkowych opłat (holowania, parkowania) przy odzyskiwaniu pojazdu.

Łukasz Hećman

Autor jest prawnikiem w Kancelarii prawnej WSS