Dylematy na skrzyżowaniu – kto ma pierwszeństwo?

Kiedy za skrzyżowaniem jest miejsce tylko na jeden pas ruchu, to kto powinien ustąpić pierwszeństwa, by nie doszło do kolizji?

Infrastruktura drogowa i organizacja ruchu – jaką fundują nam zarządcy dróg, nie zawsze pozwala nam łatwo i szybko zorientować się, jak prawidłowo zachować się na skrzyżowaniu. Jednym z trudniejszych przykładów jest skrzyżowanie, na które wjazd prowadzi jezdnia z niewyznaczonymi pasami ruchu, na której mogą obok siebie ustawić się dwa pojazdy – z zamiarem kontynuacji jazdy na wprost. Jezdnia za skrzyżowaniem jest jednak zbyt wąska i miejsca starcza tylko na jeden pojazd.

Przykład takiego skrzyżowania pojawił się w popularnym programie TVP Kraków „Jedź bezpiecznie” odc. 722. Jeśli obydwa pojazdy chcą opuścić skrzyżowanie na wprost, pojawia się pytanie o to, kto komu powinien ustąpić pierwszeństwa, aby na środku skrzyżowania nie doszło do kolizji.

Według sugestii prowadzącego program – pana Marka Dworaka (sekretarza Wojewódzkiej Rady BRD w Małopolsce), o tym, który z dwóch ustawionych równolegle pojazdów ma pierwszeństwo na takim skrzyżowaniu, decyduje kwestia, komu się kończy pas za skrzyżowaniem. Marek Dworak twierdzi, że kierowca, któremu wizualnie kończy się pas, musi ustąpić pierwszeństwa.

Na skrzyżowaniu doszło do kolizji (o czym jest też wzmianka w tym samym programie). Winnym kolizji został kierowca, który chciał opuścić skrzyżowanie na wprost, znajdując się bliżej osi jezdni. Według pana Dworaka, biegły i sąd popełnili pomyłkę.

Kto zmienia pas ruchu?

Prawo o ruchu drogowym nie rozstrzyga nam bezpośrednio takich sytuacji. Według Stanisława Subonia * – autora „Kodeksu drogowego – komentarza z orzecznictwem NSA, SN i TK cz. I. – Ustawa Prawo o ruchu drogowym”, pierwszeństwo w takiej sytuacji należy rozważyć w kontekście zmiany pasa ruchu i zachowaniu szczególnej ostrożności. W rzeczonej pozycji na str.164 czytamy:
„…Trzeba pamiętać, że jeżeli znaki drogowe nie wskazują kierunku ruchu (pasy ruchu nie są wyznaczone), jazda na wprost jest dopuszczalna z każdego pasa ruchu, natomiast przy skręcaniu obowiązują określone wymagania. Jeżeli jednak kierowca zamierza jechać na wprost, nie powinien zajmować pasów ruchu, z których się skręca. Umożliwi to innym kierującym bezkolizyjny przejazd (skrzyżowania).”

Zgodnie z przedstawionym wywodem, to pojazd, który ustawi się przy osi jezdni, z zamiarem jazdy na wprost, będzie zmieniał pas ruchu – jego ustawienie przy osi jezdni sugeruje innym użytkownikom drogi skręt w lewo na skrzyżowaniu. Zatem naturalna kontynuacja niewyznaczonego pasa ruchu przy osi jezdni jest w lewo, a nie na wprost – tak jak to pokazano na grafice w programie „Jedź bezpiecznie”. Przy założeniach, jakie podaje pan Suboń, pierwszeństwo jazdy na wprost mają pojazdy znajdujące się na niewyznaczonym pasie przy prawej krawędzi jezdni.

Wiesław Migdałek

* Stanisław Suboń – prawnik, radca prawny, były pracownik Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej w randze wicedyrektora departamentu, gdzie zajmował się problematyką bezpieczeństwa ruchu drogowego i transportu. Główny legislator w Kancelarii Sejmu, uczestniczył w pracach związanych z tworzeniem i doskonaleniem prawa. Autor wielu komentarzy z dziedziny ruchu drogowego i transportu.